بررسی لنفوسیت بزرگ گرانولر و سلول آینه دستی در مبتلایان به سرطان خون در اصفهان از سال ۱۳۷۲-۱۳۷۷

هدف: گروه fab1 دسته بندی مشخصی را برای سرطانهای خون تعیین کرده است که در بین آنها زیر گروههای (hmcv)2 و (lgl)3 دیده نمی شود. در حالی که موارد متعددی از این نوع سرطانهای خون و بعضاً با علایم بالینی خاص و پیش آگهی های متفاوت گزارش می گردد. از طرف دیگر در مورد علت و نحوه پیدایش (hmc)4 و (lgl) در بدخیمی ها و از جمله بدخیمی های خون نظریات متفاوتی وجود دارد. از این رو بر آن شدیم تا این دو نوع سلول و تغییرات مربوط به آنها را در بیماران مبتلا به سرطان خون در مرکز فوق تخصصی خون و سرطان شناسی حضرت سید الشهدا (ع) اصفهان بررسی نماییم. مواد و روشها: این مطالعه به صورت گذشته نگر بر روی 595 بیمار مبتلا به سرطان خون طی سالهای 1372 تا 1377 انجام شده است. بدین ترتیب که گسترش خون محیطی و مغز استخوان بیماران در هنگام تشخیص، مرحله بهبودی و هنگام عود بیماری از نظر درصد hmc و lgl مورد بررسی قرار گرفت و نتایج آن به صورت توصیفی – تحلیلی استخراج شد. نتایج: علی رغم این که به نظر می رسید که فراوانی سرطان خون در سالهای اخیر افزایش یافته باشد؛ ولی توزیع فراوانی آن در بین سالهای 1372 تا 1377 تقریباً یکسان بوده است و افزایش چشمگیری را نشان نمی دهد و فقط شیوع سرطان خون در مردان نسبت به زنان نزدیک به دو برابر است. براساس نتایج به دست آمده در هنگام تشخیص بیماری و عود در اغلب بیماران، درصد lgl در خون محیطی کاهش داشته، ولی در مرحله بهبودی در بیشتر موارد طبیعی یا افزایش یافته است و تنها در 10 درصد موارد، کاهش نشان می داد. در ضمن، هیچ موردی از سرطان خون lgl شناسایی نگردید. درصد hmc در خون محیطی در هنگام تشخیص بیماری در 99 درصد موارد طبیعی و تنها در یک مورد سرطان خون حاد لنفوبلاستیک (2all-l) بیش از حد طبیعی و 20 درصد و در مرحله بهبودی و عود بیماری در اکثریت موارد طبیعی است. درصد hmc در مغز استخوان بیماران هنگام تشخیص بیماری در بیشتر موارد طبیعی و تنها در 3 درصد موارد، بیش از مقدار طبیعی بوده است. همچنین درصد این سلول در مغز استخوان در فاز بهبودی و عود در بیشتر موارد طبیعی و هنگام عود در 7 درصد موارد عود (دو بیمار) افزایش داشته است. نتیجه گیری: از آنجا که lgl دارای فعالیت ضد توموری است، کاهش آن در هنگام تشخیص بیماری و بروز سرطان خون و فاز عود مهم می باشد و شاید نشانگر ضعف سیستم ایمنی بیمار باشد و تعیین فعالیت آن و نشانگرهای سطح سلول می تواند اطلاعات بیشتری را در اختیار قرار دهد از طرف دیگر با شناسایی چند مورد سرطان خون از نوع سلول آینه دستی متخصصان مربوطه هنگام تشخیص و هنگام عود بیماری باید به این زیر گروه خاص از سرطان خون توجه بیشتری نموده و مطالعات بیشتری برای یافتن ماهیت سلول و بررسی علایم بالینی و پیش آگهی بیمار صورت دهند.